156. rocznica urodzin Marii Skłodowskiej-Curie

Podczas I wojny światowej Maria Skłodowska-Curie angażowała się w prace nad przenośnymi aparatami rentgenowskimi, które miały służyć do diagnozowania obrażeń w pobliżu linii frontu. W roli założycielki i dyrektorki działu radiologicznego Czerwonego Krzyża aktywnie zabiegała o wsparcie finansowe od zamożnych mieszkańców Paryża, by zakupić niezbędne materiały medyczne i przekształcić pojazdy w ambulanse wyposażone w sprzęt radiologiczny. W 1914 r. dzięki jej inicjatywie pierwsze aparaty, często nazywane „małymi Curie”lub „Mariowozami”, były gotowe do misji. Dzięki jej staraniom zorganizowano mobilną radiografię, która trafiała na pole walki, gdzie często Maria Skłodowska-Curie osobiście obsługiwała te aparaty. Przy pomocy tych badań nad rannymi oraz szkolenia radiologów na obszarze belgijsko-francuskiej granicy uratowano tysiące żołnierzy, a wielu z nich uniknęło kalectwa dzięki zlikwidowania konieczności amputacji kończyn. Maria Skłodowska-Curie współpracowała także z córką, Irène, która później również zdobyła Nagrodę Nobla. Wtedy Irène miała zaledwie 17 lat i pomagała w ośrodkach sanitarnych, wykonując prześwietlenia u rannych. Maria Skłodowska-Curie opracowała także program szkoleniowy dla kobiet, ucząc je obsługi aparatury radiologicznej.

Radiologia

Dziedzina zajmująca się tworzeniem obrazów ciała ludzkiego przy użyciu różnych urządzeń radiologicznych i technik. Te urządzenia wykorzystują promieniowanie rentgenowskie, pole magnetyczne oraz ultradźwięki do celów diagnostycznych. Wśród tych technik znajdują się tradycyjna rentgenografia, tomografia komputerowa, angiografia, tomografia magnetycznego rezonansu jądrowego oraz ultrasonografia. Diagnostyka radiologiczna odgrywa kluczową rolę we wszystkich etapach leczenia pacjenta, począwszy od diagnozy aż po przebieg terapii.

Radioterapia onkologiczna

Wykorzystując promieniowanie, jest jedną z trzech podstawowych metod leczenia chorych na nowotwory złośliwe. Znajduje zastosowanie u 85% wszystkich pacjentów onkologicznych. Stosowana jest samodzielnie lub stanowi integralną część leczenia skojarzonego z chirurgią, chemioterapią czy innymi metodami systemowego leczenia raka.

Po otrzymaniu drugiej Nagrody Nobla, Maria przekonała rząd Francji do przeznaczenia środków na budowę prywatnego Instytutu Radowego – Institut du Radium (obecnie Institut Curie), który został wzniesiony w 1914 i w którym prowadzono badania z zakresu chemii, fizyki i medycyny. Instytut ten stał się kuźnią noblistów – wyszło z niego jeszcze czworo laureatów nagrody Nobla, w tym córka Marii Skłodowskiej-Curie, Irène, i zięć Frédéric Joliot-Curie. W Instytucie prowadzono podstawowe prace i badania nad promieniotwórczością i radioizotopami.

Wyróżnienia

Maria Skłodowska-Curie w 1909, podobnie jak jej mąż wcześniej, odmówiła przyjęcia francuskiego Krzyża Kawalerskiego Orderu Legii Honorowej, ale w 1919 przyjęła odznaczenie hiszpańskim Krzyżem Wielkim Orderu Cywilnego Alfonsa XII. 11 listopada 2018 otrzymała pośmiertnie Order Orła Białego. Uhonorowana została również doktoratami honorowymi:

• Politechniki Lwowskiej – 1912,
• Uniwersytetu Columbia – 1921,
• Uniwersytetu Poznańskiego – 1922,
• Uniwersytetu Jagiellońskiego – 1924,
• Politechniki Warszawskiej – 1926.

W lutym 1924 r. jednomyślną decyzją warszawskiej rady miejskiej otrzymała honorowe obywatelstwo Warszawy. W maju 1928 r. została wyróżniona honorowym obywatelstwem szkockiego miasta Glasgow.